Mieczysław Szadkowski, urodzony 30 listopada 1920 roku w Zgierzu, to postać nieprzeciętna w polskiej sztuce, którą definiują jego talenty jako rzeźbiarza i rysownika. Jego życie zawodowe obfitowało w niezwykłe osiągnięcia artystyczne oraz pedagogiczne, które pozostawiły trwały ślad w polskiej kulturze.
Artysta zmarł 3 stycznia 1990 roku w Łodzi, jednak jego prace oraz wpływ na młodsze pokolenia artystów są nadal odczuwalne. W osobistym życiu Mieczysław był związany z Krystyną Szadkowską, z domu Dąbrowską, która również miała swoją drogę twórczą jako malarka oraz projektantka przemysłowa. Razem stworzyli rodzinę, w której sztuka odgrywała kluczową rolę. Ich syn, Paweł, jest kolejnym utalentowanym artystą, działającym jako grafik, malarz i rzeźbiarz, kontynuując tym samym artystyczne dziedzictwo rodziny Szadkowskich.
Życiorys
W latach 1946–1951 Mieczysław Szadkowski miał zaszczyt studiować w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. Dyplom otrzymał w 1951 roku na Wydziale Architektury Wnętrz, specjalizując się w rzeźbie. Wśród jego nauczycieli znaleźli się wybitni pedagodzy, tacy jak prof. Władysław Strzemiński, prof. Jerzy Mazurczyk, prof. Stefan Wegner, prof. Marian Wimmer oraz prof. Stefan Derkowski.
Już w 1948 roku rozpoczął swoją pracę na uczelni, początkowo jako student. Z czasem awansował na różne stanowiska, takie jak młodszy asystent, zastępca asystenta, adiunkt oraz starszy wykładowca. W 1966 roku uzyskał tytuł docenta habilitowanego na Wydziale Ubioru w PWSSP w Łodzi, po obronie przewodu habilitacyjnego w 1965 roku na ASP w Warszawie.
Od 1951 do 1987 roku Mieczysław Szadkowski pełnił rolę pedagoga w łódzkiej uczelni w Pracowni Rzeźby. Na swojej drodze zawodowej zajmował się również istotnymi funkcjami:
- Prodziekana Wydziału Ubioru w latach 1966–1969,
- Dziekana Wydziału Tkaniny od 1969 do 1971,
- Kierownika Zakładu Wybranych Zagadnień Plastycznych w latach 1971–1972,
- Kierownika Katedry Kształcenia Ogólnoplastycznego w latach 1972–1975.
W 1981 roku planowany przewód na profesora nadzwyczajnego nie mógł się odbyć z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, w rezultacie czego przeszedł na emeryturę 1 października 1987 roku.
W swojej twórczości Mieczysław Szadkowski zajmował się rzeźbą kameralną, monumentalną oraz rysunkiem. Jako uznany artysta stworzył liczne prace rzeźbiarskie, wśród nich również pomniki. Nieustannie brał udział w różnorodnych konkursach oraz wystawach zarówno o charakterze lokalnym, jak i ogólnopolskim, zdobywając wielokrotnie nagrody i wyróżnienia. Wiele z jego dzieł wzbogaciło zbiory Ministerstwa Kultury i Sztuki, a także znajdują się w takich instytucjach jak Muzeum Sztuki w Łodzi czy Muzeum Okręgowe w Piotrkowie Trybunalskim, a także w obiektach sakralnych.
Za swoje osiągnięcia dydaktyczno-artystyczne Mieczysław Szadkowski otrzymał trzykrotnie nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki w trzech stopniach: III, II oraz I. W uznaniu za swoją pracę dydaktyczno-twórczą uhonorowano go również:
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
- Złotym Krzyżem Zasługi,
- Medalem 40-lecia PRL,
- Honorową Odznaką Województwa Łódzkiego.
Droga artystyczna
Rzeźba
Mieczysław Szadkowski w swojej twórczości rzeźbiarskiej czerpał z bogatego dziedzictwa artystycznego. Swoje edukacyjne kroki stawiał w PWSSP w Łodzi, gdzie rozpoczął studia w 1946 roku. W tym okresie miał przyjemność pracować w Pracowni Rzeźby, kierowanej przez prof. Jerzego Mazurczyka, co pozwoliło mu zyskać solidne umiejętności w zakresie realistycznego rzeźbiarstwa, które okazały się niezwykle ważne w jego późniejszych realizacjach artystycznych.
Podczas studiów stworzył wiele imponujących dzieł, w tym realistyczne kompozycje figuratywne, które obejmowały m.in. prace takie jak „Dokerzy”, „Robotnik”, „Prządka”, a także akty i głowy, w tym „Klara” oraz „Głowa pani B.”. Jego twórczość zyskała również wpływ dzięki działalności Wydziału Plastyki Przestrzennej, który powstał w PWSSP w Łodzi pod przewodnictwem Władysława Strzemińskiego.
Wśród artystów, którzy wywarli znaczący wpływ na twórczość Szadkowskiego, należy wymienić surrealistę Jean Arpa oraz humanistę Henry’ego Moore’a. Krótko przed 1980 rokiem, artysta zrealizował szereg bardzo oryginalnych rzeźb i płaskorzeźb. Wśród nich znajduje się monumentalna kompozycja „Zwój tkaniny”, mająca pięć metrów długości, usytuowana przed Zakładami Odzieżowymi „Teofilów” oraz całościenna płaskorzeźba umieszczona w byłej kawiarni „Bezdymka” na ul. Piotrkowskiej 178 w Łodzi.
Rysunek
Po 1980 roku, z uwagi na pogarszający się stan zdrowia, artysta był zmuszony zakończyć swoje rzeźbiarskie wysiłki. Wówczas skierował swoje artystyczne pragnienia w stronę rysunku, co przyczyniło się do nowego rozdziału w jego twórczości. Mimo ograniczeń fizycznych, jego wewnętrzna potrzeba wyrazu znalazła nowe kanały realizacji.
Drogi wędrówek twórczych rysunku
Cykl I 1980–1981 | Od roku 1980, rzeźba miała znaczący wpływ na tworzenie kompozycji w rysunku. W szczególności w początkowej fazie, rysunki były inspirowane rzeźbą lub miały na celu realizację rzeźb – płaskorzeźb w drewnie lub ceramice, z użyciem koloru. Pojawiły się także rysunki w stylu kubistycznym. |
Cykl II 1982–1985 | To filozoficzna refleksja na temat życia i śmierci. Artysta zauważa dramat istnienia, lecz nie dramatyzuje go, filtrując przez liryzm, który łagodzi i wycisza wzburzone emocje, wprowadzając zwyczajność w akceptacji losu. Rysunki były przeważnie czarno-białe z delikatnym odcieniem sepii, kolor używany był bardzo oszczędnie. |
Cykl III 1986–1989 | Rysunki stały się bardziej malarskie, a obiekty zyskały cechy miękkości, lekkości i przejrzystości. Wprowadzono kolor. Nastąpiło uwolnienie od obsesji Cyklu II. |
W jego rysunkach wykorzystano różnorodne techniki, takie jak ołówek, kredka sepia oraz kredki akwarelowe na papierze, co pozwoliło na uchwycenie złożoności i emocji zawartych w jego dziełach.
Wystawy
Artystyczna kariera Mieczysława Szadkowskiego odznacza się licznymi osiągnięciami w dziedzinie sztuki, które w pełni ukazują jego talent i wszechstronność. W latach 1952–1973 brał on udział we wszystkich wystawach okręgowych ZPAP w Łodzi, co stanowi ważny element jego artystycznego dorobku.
W 1959 roku odbył się wyjątkowy XII Festiwal w Sopocie, w którym artysta również miał swoje przedstawienie. Kolejnym znaczącym wydarzeniem była III Ogólnopolska Wystawa Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w 1960 roku, na której jego prace zyskały uznanie. W 1963 roku brał udział w wystawie zorganizowanej z okazji XX-lecia Ludowego Wojska Polskiego, która miała miejsce w BWA w Łodzi.
Oprócz działalności zbiorowej, Mieczysław Szadkowski zorganizował również liczne wystawy indywidualne. W 1965 roku odbyła się jego wystawa rzeźby, która miała miejsce w Łodzi, przy ul. Piotrkowskiej 102. Kolejna indywidualna wystawa nosiła tytuł Mieczysław Szadkowski. Rysunki z lat 1984–1985 i miała miejsce w Salonie Sztuki Współczesnej, przy ul. Piotrkowskiej 88, w 1985 roku.
Pośmiertna wystawa Mieczysław Szadkowski 1920–1990. Rzeźba, płaskorzeźba, rysunek, zorganizowana w Galerii Willa w Łodzi w 1995 roku, zaowocowała większym zainteresowaniem jego twórczością, co tylko potwierdza znaczenie jego pracy w polskiej sztuce współczesnej.
Katalog dzieł rzeźbiarskich i realizacji
Przyjrzyjmy się fascynującemu zestawieniu dzieł Mieczysława Szadkowskiego. Poniżej przedstawiono szereg jego realizacji rzeźbiarskich z lat 1947-1980, które odzwierciedlają zarówno jego kunszt artystyczny, jak i różnorodność tematyczną.
1947
- „Akt dziewczęcy”, gips, wys. 120 cm – znajdujący się w Zakładzie Kąpielowym w Zgierzu,
- „Bokser”, gips patynowany, wys. 53 cm,
- „Głowa pani B.”, gips, wys. 40 cm,
- „Głowa robotnika”, gips patynowany, wys. 100 cm (zakup MKiS),
- „Tors kobiecy”, gips, wys. 120 cm (zakup MKiS).
1948
- „Klara” – akt kobiecy, gips patynowany, wys. 180 cm,
- Płaskorzeźba, gips patynowany, 90 x 80 cm (zakup prywatny).
1949
- Głowa Stefana Żeromskiego, brąz, wys. 80 cm (dla Liceum im. Stefana Żeromskiego w Zgierzu).
1952
- „Prządka” – popiersie, gips patynowany, 100 x 90 cm (zakup Państwowych Zakładów Włókienniczych).
1953
- „Protest robotniczy” – kompozycja figuralna, gips, 68 x 90 cm.
1954
- „Chłopiec murzyński”, gips, wys. 80 cm,
- „Wietnamczyk”, gips, wys. 60 cm.
1955
- Obraz – kompozycja, metal, 75 x 55 cm,
- Płaskorzeźba owalna, ceramika kolorowa, 40 x 47 cm,
- Rozeta czarna, ceramika, 35 cm,
- Płaskorzeźba perłowa, ceramika, 70 x 90 cm (zakup prywatny).
1956
- Akt czarny, gips patynowany, wys. 70 cm,
- „Na budowie” – kompozycja figuralna, gips, 50 x 90 cm,
- „Skrzypaczka”, gips, wys. 180 cm (własność Filharmonii Łódzkiej).
1957
- „Pani z piórkiem” – popiersie, gips, wys. 50 cm (zakup MKiS),
- „Łuski” – płaskorzeźba, gips + ceramika (własność prywatna).
1958
- „Akt” – kompozycja, gips, 150 x 140 cm (własność Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi),
- „Chopin” – popiersie, gips, 84 x 83 cm (zakup Wydziału Kultury i Sztuki w Łodzi).
1959
- „Narcyz – kwiat” – płaskorzeźba, drewno + metal + ceramika, 100 x 60 cm (zakup Muzeum Sztuki w Łodzi),
- „Mikołaj Kopernik” – płaskorzeźba, gips, 45 x 45 cm (własność prywatna),
- Kompozycja na drewnie z metalem, 90 x 60 cm,
- Płaskorzeźba z metalem, 50 x 85 cm,
- Płaskorzeźba I, gips patynowany, 100 x 80 cm,
- Płaskorzeźba II, gips patynowany czarna, 65 x 35 cm,
- Płaskorzeźba III, gips patynowany na drewnie, 70 x 50 cm,
- „Pingwin”, gips, 48 cm.
1960
- „Obraz z metalem” – płaskorzeźba, 70 x 90 cm (zakup Wydziału Kultury i Sztuki w Łodzi),
- „Dziewczyna z żaglówką”, gips, wys. 90 cm.
1961
- „Niedźwiedź I”, gips, 50 x 70 cm (zakup MKiS),
- „Puszczanie latawca”, gips, wys. 120 cm (zakup),
- „Niedźwiedź II”, gips, 30 x 55 cm,
- Płaskorzeźby i prześwity na murach okalających mauzoleum na Radogoszczu w Łodzi (z Zygmuntem Modzelewskim).
1962
- Płaskorzeźba na drewnie, gips patynowany sepia, 50 x 125 cm,
- Płaskorzeźba patynowana czarna, gips, 35 x 65 cm,
- Płaskorzeźba, kompozycja drewno+metal+gips, 66 x 36 cm,
- Płaskorzeźba, kompozycja drewno+metal+gips, 80 x 52 cm,
- Płaskorzeźba patynowana, gips sepia, 100 x 80 cm,
- „Macierzyństwo”, gips patynowany, wys. 60 cm.
1963
- „Dzieci” – kompozycja figuralna, gips, 80 cm,
- „W polu” – kompozycja figuralna, żeliwo, 80 cm (zakup z wystawy XX-lecia Wojska Polskiego, Okręg łódzki ZPAP),
- „Glony” – płaskorzeźba, gips patynowany czarny, 100 x 80 cm.
1964
- „Fatamorgana” – rzeźba, gips, 28 x 130 cm,
- Kompozycja ogrodowa – rzeźba, gips, 200 x 35 cm,
- „Kompozycja mała”, gips, 30 cm (własność prywatna).
1965
- „Rodzina I”, gips patynowany, wys. 80 cm (zakup Muzeum Okręgowego w Piotrkowie Tryb.),
- „Rodzina II”, gips patynowany, wys. 75 cm (zakup Muzeum Okręgowego w Piotrkowie Tryb.),
- Płaskorzeźba – obraz, technika mieszana, 106 x 82 cm.
1966
- Kompozycja IV, drewno+metal, 60 x 50 cm,
- Kompozycja V, drewno+metal, 70 x 50 cm,
- Płaskorzeźba całościenna, drewno, 800 x 500 cm (świetlica Widzewskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych WIFAMA w Łodzi),
- Akt, gips, 15 x 20 (własność prywatna).
1967
- Kompozycja X, technika mieszana, 60 x 85 cm,
- Kompozycja XI, metal, 50 x 75 cm.
1968
- „Perłowa klatka” – płaskorzeźba, gips+tworzywo szt., 100 x 65 cm (własność Muzeum Sztuki w Łodzi).
1969
- „Epoki” – kompozycja przestrzenna, drewno+ gips polichromowany, 135 x 95 cm.
1970
- „Roślina” – kompozycja przestrzenna, drewno+gips polichromowany, 110 x 95 cm.
1972
- „Ślady” – płaskorzeźba, gips patynowany czarny, 220 x 110 cm (zakup do świetlicy Osiedla Mieszkaniowego „Bawełna” w Łodzi),
- Głowa Zenona Hodora, gips, wys. 65 cm (własność prywatna, podarowana Filharmonii Łódzkiej),
- „Złota” – kompozycja przestrzenna, metal+pleksiglas, 60 x 50 cm.
1973
- Kompozycja VIII „Biała” – płaskorzeźba, drewno + gips, 105 x 105 cm,
- Kwatera Harcerzy „Szarych Szeregów” na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej w Łodzi, ściana – piaskowiec + granit, krzyż harcerski – brąz,
- Pomnik „Ku czci pomordowanych Tramwajarzy Łódzkich 1939–1945” (Chocianowice – zajezdnia tramwajowa),
- Popiersie gen. K. Świerczewskiego, gips, wys. 83 cm (własność Liceum im. Generała Świerczewskiego w Łodzi).
1974
- Pomnik „Braterstwo broni” – Brzeziny, rynek.
1976
- Popiersie błogosławionego Rafała Chmielewskiego, brąz, wys. 100 cm (własność parafii rzymskokatolickiej, Radogoszcz),
- Kompozycja VI „Ryt” – płaskorzeźba, gips patynowany, 80 x 60 cm.
1977
- „Zwój tkaniny”, gips, 25 x 45 cm (projekt do realizacji przestrzennej),
- „Zwój tkaniny” – rzeźba plenerowa, narzut powlekany tworzywem szt. 500 x 130 cm (Zakłady Odzieżowe „Teofilów” w Łodzi).
1979
- Figura Chrystusa dla kościoła w Koninie, tworzywo szt., wys. 185 cm.
1980
- Realizacja płaskorzeźby całościennej w kawiarni „Bezdymka” w Łodzi, ul. Piotrkowska 178 (obecnie kwiaciarnia, płaskorzeźba zlikwidowana), zakup Akademii Medycznej w Łodzi, narzut gips,
- Płaskorzeźba – projekt do realizacji ściany w kawiarni „Bezdymka”, gips 100 x 80 cm,
- Płaskorzeźba czarno-biała, gips, 100 x 80 cm,
- Płaskorzeźba biała, gips, 100 x 80 cm.
Oprócz wymienionych prac, Mieczysław Szadkowski zrealizował także liczne pomniki nagrobne na różnych łódzkich cmentarzach, tablice pamiątkowe z medalionami (płaskorzeźbami) oraz liternictwem, jak na przykład tablica na budynku Klubu Nauczyciela przy ul. Piotrkowskiej 137 w Łodzi. Warto także wspomnieć o medalach pamiątkowych, w tym jednym na XXV Zjazd Radiologów Polskich oraz współudziale w realizacjach rzeźbiarskich, takich jak Pomnik Ofiar Faszyzmu na Radogoszczu.
Przypisy
- Paweł Szadkowski [online], pawelszadkowski.com [dostęp 14.05.2018 r.]
- Krystyna Szadkowska z domu Dąbrowska. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 28.08.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Magdalena Szadkowska | Robert Stefański | Dawid Frischmann | Wojciech Gogolewski | Władysław Sheybal | Magdalena Ziółkowska | Ewa Wojtyniak-Dębińska | Henryk Jakóbczyk | Ireneusz Krzysztof Szmidt | Eugenia Hoffman-Weikertowa | Filip Garbacz | Kazimierz Sheybal | Władysław Rząb | Grzegorz Chojnacki (artysta) | Karol Różalski | Gerszon Dawidowicz | Piotr Kotlicki | Marek Szwarc (artysta) | Leszek Rózga | Michał GałkiewiczOceń: Mieczysław Szadkowski