Stanisław Bilski, znany również jako Stefan Biernacki, urodził się 19 listopada 1893 roku i zmarł w 1934 roku na terenie ZSRR. Był on polskim działaczem komunistycznym, naukowcem, tłumaczem oraz publicystą, którego dorobek intelektualny jest znaczący. Posiadał tytuł doktora filozofii, co świadczy o jego głębokim zaangażowaniu w sferę naukową.
Jednym z jego najważniejszych osiągnięć było założenie komórki Komunistycznej Partii Polski (KPP) w Zgierzu, co podkreśla jego aktywność w ruchu komunistycznym. W latach 1929-1930 pełnił funkcję kierownika polskiej Sekcji Centralnego Wydawnictwa Ludów ZSRR, co dowodzi jego wpływu na propagowanie idei komunistycznych.
Co więcej, jego życie osobiste związane było z wpływowymi postaciami w polskiej polityce. Był bliskim krewnym Edmunda Giebartowskiego, który sprawował rolę wiceministra pracy i opieki społecznej w latach 1945-1948, co wskazuje na jego powiązania z ważnymi kręgami politycznymi tamtego okresu.
Życie i działalność
Stanisław Bilski przyszedł na świat w Zgierzu, w rodzinie głęboko związanej z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL). W czasach szkolnych nawiązał przyjaźń z rzeźbiarzem Markiem Szwarcem, który był ojcem Tereski Torrès.
W roku 1916 rozpoczął swoją działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej – Lewicy. Dwa lata później, w 1918 roku, angażował się w działalność Rad Delegatów Robotniczych w Zgierzu oraz Łodzi, grając kluczową rolę w zakładaniu pierwszych komórek komunistycznych w swoim rodzinnym mieście. Bilski kontynuował swoją edukację, kończąc studia z zakresu matematyki i filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie w 1926 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Poznanie aprioryczne w epistemologii Bertranda Russella”.
Bilski był aktywnym współpracownikiem „Głosu Robotniczego”, a także redaktorem czasopisma „Zagon”. W Warszawie i Krakowie działał w lewicowych organizacjach akademickich. Po dołączeniu do Niezależnej Partii Chłopskiej, 15 stycznia 1927 roku, objął stanowisko sekretarza głównego tej partii.
W obawie przed aresztowaniem, w związku z nielegalną działalnością w zdelegalizowanej Niezależnej Partii Chłopskiej, przyjął pseudonim Stefan Biernacki. Pod koniec 1927 roku, wraz z żoną Heleną Bylińską, udał się do ZSRR. W latach 1929–1930 był kierownikiem polskiej Sekcji Centralnego Wydawnictwa Ludów ZSRR w Moskwie, a później wykładał historię polskiego ruchu robotniczego na Uniwersytecie Kijowskim.
W 1930 roku został mianowany dyrektorem Polskiego Instytutu Wychowania Społecznego, jednak ostatecznie tę funkcję powierzono Stefanowi Sochackiemu. W latach 1931–1933 współpracował z Instytutem Polskiej Kultury Proletariackiej. Przetłumaczył na język polski prace filozoficzne J. Dietzgena oraz „Historię powszechną socjalizmu i nauk społecznych” autorstwa M. Beera. Dla osobistych zainteresowań tłumaczył dzieła Schillera, Goethego, Heinego oraz Freiligratha.
Niestety, w 1934 roku został aresztowany i przesłuchiwany przez NKWD, stając się ofiarą masowych represji. Po okresie stalinizmu jego działalność została rehabilitowana.
W 1973 roku, dzięki uchwale Rady Miasta Zgierza, został uhonorowany poprzez nadanie nazwy jednej z ulic jego imieniem. Jednak w 2020 roku nazwa ta została zmieniona na mocy ustawy, która zakazuje propagowania komunizmu oraz innych reżimów totalitarnych poprzez nadawanie jednostkom organizacyjnym i publicznym obiektom i pomnikom.
Przypisy
- Południowo - Wschodni Instytut Naukowy - "Ocalić od zapomnienia". Dokumentowanie życia społecznego Polaków na Ukrainie w warunkach reżimu totalitarnego w latach 1917-1939.
- Kalendarium historyczne miasta Zgierza - rok 1918
- Dymek 1972, s. 398.
- Lista członków Komunistycznej Partii Polski
- a b c d Stanisław Bilski - Miasto Zgierz.
- Spis ulic miasta Zgierza
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Maciej Miatkowski | Iwona Wieczorek | Łukasz Rzepecki | Krzysztof Kwiatkowski (polityk) | Kazimierz Pawłowski | Tomasz Żak | Paweł Szymański (polityk) | Marcin Karpiński | Agnieszka Hanajczyk | Przemysław Błaszczyk | Józef Szmaus | Stanisław Żałobny | Marek Matuszewski | Konstanty Koplin | Włodzimierz Graliński | Zbigniew Zapart | Czesław Zapart | Jan Maciej CzajkowskiOceń: Stanisław Bilski (działacz komunistyczny)