Konstanty Koplin

---

Życiorys

Konstanty Koplin był synem Tomasza i Salomei z Piaseckich. Do jego pracy zaliczało się zajęcie tkacza, co można uznać za warunki jego edukacji w świecie robotniczym. W roku 1875 postanowił przenieść się do Tomaszowa Mazowieckiego, gdzie zaangażował się w działania Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat. Jego kariera partyjna zaczynała się od roli zastępcy przywódcy miejscowej organizacji, Franciszka Cobela, aż w grudniu 1884 roku objął przywództwo.

W tamtym okresie Koplin pracował w fabryce Knothego. W pierwszej połowie 1885 roku Proletariat w Tomaszowie posiadał około 50 członków, zorganizowanych w mniejsze, 6-10 osobowe grupki. Stowarzyszenie to miało szczególne wpływy w kilku fabrykach: Halperna, Wilanowie oraz fabryce Knothego. Charakterystyczną cechą tomaszowskiej organizacji była intensywna agitacja wśród miejscowych chłopów z okolicznych wsi, co wynikało z tego, iż wielu robotników zamieszkiwało na wsiach, a przybywało do miasta na co dzień, często pieszo.

Proletariat nawiązał też kontakty z wsiami takimi jak Wąwał (ówczesny powiat opoczyński), Brzustówka, Ciebłowice, Białobrzegi, Sławno oraz Inowłódz. Główne działania organizacji koncentrowały się na spotkaniach, podczas których uczestnicy wspólnie czytali nielegalnie wydawane publikacje. Spotkania te miały miejsce głównie w pobliskich lasach oraz w szynkach przyfabrycznych.

Rozpowszechniano różnorodne wydawnictwa socjalistyczne, w tym m.in. prace Ignacego Hryniewieckiego oraz Stefana Chałturina. Wśród przekazywanych utworów znajdowały się dzieła takie jak: „Ojciec Szymon” autorstwa Szymona Dikcksteina, „Socjalizm utopijny a naukowy” Fryderyka Engelsa oraz „Do młodzieży” Piotra Kropotkina. Ponadto kolportowano wydawaną w Genewie „Walkę klas”, która pełniła rolę organu prasowego I Proletariatu.

Tomaszowskie koło Proletariatu finansowane było ze składek, które wynosiły pięć kopiejek tygodniowo. Koplin postanowił również zorganizować drukarnię w Tomaszowie, w tym celu nawiązał współpracę z drukarzami z Piotrkowa. Niestety, jeden z drukarzy miał powiązania z władzami carskimi, co skutkowało dekonspiracją i rozbiciem lokalnego koła.

W wyniku zaangażowania w działalność partyjną, 1 listopada 1885 roku Koplin został aresztowany, a 17 sierpnia 1887 roku skazany na pięcioletnie zesłanie na Syberię. Po powrocie z zesłania osiedlił się w Łodzi i włączył się w działalność Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy. Zmarł prawdopodobnie w okresie międzywojennym.

Upamiętnienie

W Tomaszowie, w roku 1967, dokonano jednego z istotnych kroków w upamiętnieniu Konstantego Koplina. Jego nazwisko znalazło się obok nazwisk innych znaczących postaci, takich jak Franciszek Cobel i Roch Paszkowski, na tablicy zamontowanej na fasadzie kamienicy przy ulicy Krzyżowej 30. To miejsce ma szczególne znaczenie, bowiem było ono także jednym z punktów spotkań rewolucjonistów z XIX wieku.

Podczas lat 70. XX wieku, imieniem Konstantego Koplina nazwano również jedną z nowych ulic w największym osiedlu Tomaszowa, Niebrowie. Ten gest był wyrazem uznania dla jego wkładu w historię regionu oraz jako sposób na zachowanie pamięci o jego działalności.

---

Oceń: Konstanty Koplin

---