Włodzimierz Graliński był osobą o niezwykle interesującej biografii. Urodził się 30 sierpnia lub 11 września 1892 roku w Zgierzu, a swoją działalność społeczną i polityczną związał z różnymi organizacjami w Polsce.
Wojna światowa, która nadeszła w latach 30. XX wieku, postawiła przed nim wielkie wyzwania. Graliński, jako aktywny działacz, angażował się w najważniejsze procesy polityczne w kraju, stając się członkiem Obozu Zjednoczenia Narodowego oraz Stronnictwa Demokratycznego.
Jednak jego działalność nie ograniczała się jedynie do polityki. W czasie II wojny światowej podejmował odważne kroki, aby ratować Żydów, które były w niebezpieczeństwie na skutek ówczesnych wydarzeń.
Włodzimierz Graliński zmarł 20 czerwca 1954 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie ważne ślady w historii społecznej i politycznej kraju.
Życiorys
Włodzimierz Graliński przyszedł na świat 11 września 1892 roku w Zgierzu jako syn Franciszka. W latach 1912–1914 rozpoczął swoją karierę jako kancelista i sekretarz Zjazdu Sędziów Pokoju, który odbywał się w Łodzi. Jego życie zawodowe przerwała I wojna światowa, podczas której przebywał w Kijowie, gdzie pełnił rolę kierownika biura pełnomocnika do spraw opałowych. Wkrótce przed 1920 rokiem stał się wdowcem.
W 1920 roku Graliński wrócił do Polski i podjął pracę w Zarządzie Miejskim w Łodzi. Tuż przed wybuchem II wojny światowej awansował na wicedyrektora tego zarządu. Dodatkowo, w 1939 roku pełnił funkcję sekretarza Rady Miejskiej w Łodzi i był członkiem Obozu Zjednoczenia Narodowego. Z biegiem czasu, ewoluował jego światopogląd polityczny, co zaowocowało dołączeniem do Stronnictwa Demokratycznego.
Po wybuchu wojny, w grudniu 1939 roku, Graliński został wysiedlony do Krakowa, a następnie przeniósł się do Warszawy. W stolicy nawiązał współpracę z Konspiracyjną Radą Pomocy Żydom oraz z Julianem Grobelnym z „Żegoty”. Jako kierownik administracyjny Domu Kwarantanny na Lesznie, który znajdował się pod nadzorem Wydziału Zdrowia Miejskiego Warszawy, ukrywał Żydów w swoim mieszkaniu służbowym, co było możliwe dzięki unikaniu wizyt Niemców, spowodowanym obawą przed zarażeniem.
W 1943 roku, gdy Graliński przeszedł do działań w ramach Rady Głównej Opiekuńczej i zrezygnował z pracy w Domu Kwarantanny, nadal pozostawał w swojej posiadłości i kontynuował pomoc Żydom. Wśród osób, którym udzielił schronienia, znajdował się Edward Rosset, demograf oraz późniejszy profesor Uniwersytetu Łódzkiego.
Po zakończeniu Powstania Warszawskiego Graliński osiedlił się w Piotrkowie Trybunalskim, a w lutym 1945 roku powrócił do Łodzi, gdzie zajął swoje wcześniejsze stanowisko wicedyrektora w Zarządzie Miejskim. Krótko w 1950 roku pełnił funkcję kierownika Wydziału Ogólnego Prezydium Rady Narodowej miasta Łodzi. W latach 1952–1954 był zatrudniony w dyrekcji Państwowego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Łodzi.
Włodzimierz Graliński odszedł z tego świata, a jego ostatnim miejscem spoczynku stał się Stary Cmentarz w Łodzi, gdzie został pochowany w części rzymskokatolickiej.
Przypisy
- a b c d Włodzimierz Graliński [online], billiongraves.com [dostęp 31.05.2023 r.]
- MartynaM. Grądzka-Rejak, AdamA. Sitarek, Polski Instytut Pamięci Narodowej--Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi, The Holocaust and Polish-Jewish relations. Selected issues, Warszawa 2018, ISBN 978-83-8098-446-2 [dostęp 01.11.2022 r.]
- a b c d EwelinaE. Ślązak, „Powołaniem Naszym jest zostać z ludem”. Postawa biskupów łódzkich we wrześniu 1939 r. [w:] Rok 1939 w Łodzi i w województwie łódzkim. Losy ludności cywilnej, red. A. Kuprianis, E. Ślązak, Łódź-Warszawa 2020, s. 95–121. [online] [dostęp 01.11.2022 r.]
- a b c d Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego – Osoby – G – Graliński Włodzimierz [online], new.getto.pl [dostęp 01.11.2022 r.]
- a b Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, Instytut, 1978 [dostęp 01.11.2022 r.]
- a b c TeresaT. Prekerowa, Konspiracyjna Rada Pomocy Żydom w Warszawie 1942-1945, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982, ISBN 978-83-06-00622-3 [dostęp 01.11.2022 r.]
- WładysławW. Bortnowski, Na tropach łódzkiego września: z dziejów kampanii wrześniowej na terenie województwa łódzkiego, Wyd. Łódzkie, 1962 [dostęp 01.11.2022 r.]
- a b c d Archiwum Państwowe w Łodzi, Spis ludności Łodzi Grajman – Graul, Sygnatura 39/221/0/4.12/24625, [w:] Szukaj w Archiwach, szukajwarchiwach.gov.pl, 1916, s. 100 [dostęp 01.11.2022 r.]
- M.P. z 1946 r. nr 93, poz. 175 „w uznaniu zasług położonych dla dobra demokratycznej Polski w dziele zabezpieczenia porzuconego przez okupanta mienia, odbudowy i uruchomienia miejskich zakładów pracy, jak również stworzenia życia gospodarczego i społecznego na terenie m. Łodzi”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Konstanty Koplin | Marek Matuszewski | Stanisław Żałobny | Józef Szmaus | Stanisław Bilski (działacz komunistyczny) | Maciej Miatkowski | Iwona Wieczorek | Łukasz Rzepecki | Krzysztof Kwiatkowski (polityk) | Kazimierz Pawłowski | Zbigniew Zapart | Czesław Zapart | Jan Maciej Czajkowski | Przemysław Błaszczyk | Agnieszka Hanajczyk | Marcin Karpiński | Paweł Szymański (polityk) | Tomasz ŻakOceń: Włodzimierz Graliński